Voorouders Hendrik Jansen en Cornelia Onderwater

Deze pagina wordt in de loop van de tijd verder uitgebreid

Proband 1: Hendrik Jansen (Klik —>GenealogieOnline)
Proband 2: Cornelia Onderwater (Klik —>GenealogieOnline)

Opmerkelijke personen of weetjes

Opmerkelijke personen of gezinnen en andere leuke, interessante weetjes in de voorouderreeks van Hendrik Jansen en Cornelia Onderwater. De afkorting voor deze tak van de Jansen en Mallee reeks is HC. Een selectie..

1 Hendrick utrecht

Hendrick Utrecht zal zijn naam niet voor niets gevoerd hebben en hij zelf, of zijn voorouders zullen ongetwijfeld uit Utrecht komen, waarschijnlijk uit de stad. Helaas kunnen we daar niets van terug vinden.

We zien voor het eerst iets van Hendrick als hij zijn dochter Edega laat dopen in Dokkum op 18 juni 1662. Helaas staat er in de akte niet vermeld wie de moeder is van Edega. Hendrick laat nog 4 andere kinderen dopen waaronder Luicas, de voorouder van Cornelia onderwater.
In 1672 trouwt Hendrick met Neeltie Jans en krijgt één dochter bij haar. Althans hij laat één dochter dopen in Dokkum. Of hij nog lang daarna in Dokkum verblijft is niet zeker, noch of hij nog veel langer leeft want hij heeft een niet ongevaarlijk beroep, hij is schrijver.

Niet zo maar een schrijver maar op het fregat de Windhond. De Windhond, of Windhondt 30 is van de Friese Admiraliteit en doet o.a. mee aan de beroemde slagen bij Solebay en Kijkduin, respectievelijk in 1672 en 1663. Onderstaand een lijst van de reizen die het fregat heeft gemaakt.

Van de slag van Kijkduin is een schitterend schilderij gemaakt door Willem van de Velde, het is bovenaan deze pagina te zien. Links een schilderij van de slag bij Solebay geschilderd door Peter Monamy.

De Slag bij Kijkduin was een zeeslag bij Den Helder tussen een Nederlandse en een Frans-Engelse vloot op 11 augustus 1673. Het was de laatste grote slag tijdens de Derde Engels-Nederlandse Oorlog. Nederland, onder leiding van Willem III De Ruyter en met luitenant-admiraal Cornelis Tromp in onderbevel, vocht tegen de Engels-Franse vloot. Hoewel Nederland minder schepen ter beschikking had, wisten de Ruyter en Tromp de Franse schepen te isoleren en te verjagen. Met het Engelse deel van de vloot ging het een stuk moeilijker en na veel strijd trokken uiteindelijke beide partijen zich terug. De verliezen aan beide zijden waren groot. Hoewel er geen winnaar was in deze strijd, hadden de Nederlanders wel een landing van troepen voorkomen en zware schade aangebracht.

Lijst van reizen van de Windhondt

 Periode Bemanning Bestemming Uitleg
19-24 juni 1667 155  Chatum  Is waarschijnlijk Chatham (VK)
8 juli 1671  66  Maas en Oostende De landvloot kruist tussen de Maas en Oostende
7 juni 1672  niet bekend  Solebay Beroemde slag bij Solebay, Nederland lijdt een nederlaag.
7 juni 1673  ca 100  Schooneveld Eerste slag bij Schooneveld. Nederland wint van de Frans-Engelse vloot onder leiding van de Ruyter
14 juni 1673  niet bekend  Schooneveld Tweede slag bij Schooneveld. Ook hier victorie.
21 augustus 1673  128 Kijkduin en Den Helder Strijd tegen Engels-Franse vloot blijft onbeslist.

Bron: VOC site

Het is heel spijtig dat het archief van de Friese Admiraliteit door brand (tot twee keer aan toe) verloren is gegaan. Mogelijk was er anders nog werk van Hendrik bewaard gebleven.

De kaart van Hendrick op GenealogieOnline is hier te vinden.

2 Borgemeesters tot benschop

Cornelia Onderwater stamt af van het geslacht van Houdijk. De Houdijk is de ‘Heul- of holdijk’; in Geestdorp bij Woerden. De familie Houdijk of Houdijker is ook zeer in deze streek geworteld. Generaties lang verbouwen daar hun gewassen, maar beoefenen ook andere ambten. Zo zijn Gerrit Teunisz Houdijk en zijn vader Theunis Gerritz Houdijck borgemeester tot Benschop. Vader Theunisz beoefend zijn functie rond het midden van de zeventiende eeuw, Gerrit zo’n 20 jaar later.

Dit lijkt allemaal vrij vanzelfsprekend. Ze zullen aanzienlijke bouwmannen geweest zijn en hebben kunnen lezen en schrijven. Wat het ongewoon maakt is dat het een geslacht is dat het katholieke geloof aanhangt en daarom niet ter kerke gaat in Benschop, dat alleen een gereformeerde gemeenschap kent. De voorouders van Theunis zagen met lede ogen aan hoe in 1577 op Sint Nicolaasdag de kerk in IJsselstein werd bestormd en leeggeroofd, zoals dat tijdens de beeldenstorm ging. De datum was extra zuur want Sint Nicolaas was de beschermpatroon van de kerk. Na dit debacle moesten de katholieken uitwijken naar de schuilkerken. Dat waren schuren, die door vrouwen uit het dorp werden ingericht als kerkgebouwtjes. Rond de tijd dat Theunis burgemeester is wordt in IJsselstein het huis Slijckenborch ingericht als schuilkerk en zal dat blijven tot de godsdienstvrijheid die er pas ruim een eeuw later is. We zien de kerk naast de molen linksboven, het is het L-vormige gebouw.

De van Houdijcks en aanverwanten hebben geluk, de bewoners van IJsselstein en omgeving zijn tolerant en men duldt de katholieken. Zo werd de pastoor niet verdreven in 1577, werden er nog pastoors in de dan protestantse kerk begraven, was de schuilkerk wel heel opvallend en zal door weinigen gemist zijn en werden er dus katholieken aangesteld op belangrijke posities.

Buiten burgemeester, waren de van Houdijks en verwanten ook Heilige Geestmeesters. De Heilige Geestmeester, ook wel dismeester genoemd, was verbonden aan de Tafel van de Heilige Geest, het armbestuur zoals dat was ontstaan in de Nederlanden in de Middeleeuwen. De Heilige Geest werd toen gezien als de Vader der Armen. Anders dan de naam doet vermoeden was de Heilige Geestmeester geen kerkelijke, maar een wereldlijke functionaris. De Heilige Geestmeesters hadden tot taak het beheren van de bezittingen van de Tafel van de Heilige Geest (ook wel ‘Armendis’ of ‘Armentafel’ genoemd), zoals huizen en voorraden graan, en het houden van toezicht op de uitdelingen van bijvoorbeeld brood aan de armen. De Heilige Geestmeesters werden aangesteld en beëdigd door de stedelijke magistraat of, als het een heerlijkheid betrof, door de plaatselijke heer. In het laatste geval waren de Heilige Geestmeesters lid van het dorpsbestuur en betrokken bij beslissingen over belangrijke dorpsaangelegenheden. Er waren in elk dorp altijd twee Heilige Geestmeesters. Zo is de schoonvader van Theunis, Andries Jansz, waarschijnlijk tegelijkertijd met Theunis Heilige Geestmeester. Uiteraard was het zaak dit soort functies zoveel mogelijk in de familie te houden.

Klik hier om naar de gegevens van Theunis van Houdijk te gaan op GenealogieOnline.

3 Dirck Harpertsz uuten Broeck

Dirk Harperts Uitenbroek, die leeft aan het einde van de 15e eeuw, begin 16e eeuw, is een telg uit wat een Rijswijks geslacht lijkt te zijn, met bezittingen en lenen rond de Rijswijkse Broek en in de buurt van de Herenstraat en ter Werve. Dirk lijkt een uitstapje te maken naar Delft want hij is vanaf 1522 betrokken bij het bestuur van Delft. Hij heeft de volgende functies:

Schepen in 1522, 1523, 1524, 1529, 1530, 1532
Thesaurier in 1524
De Thesaurier bewaarde de schatkist.
Weesmeester 1527, 1528
Als weesmeester hield hij zich bezig met het regelen van financiële zaken van wezen en onmondigen. Ook zaken aangaande voogdij. Het betreft niet alleen kinderen, maar ook vrouwen, tenzij van adel, waren onmondig als het ging om officiële zaken, dus werd er bij de weeskamer gemeld wie het voogdijschap op zich nam van een weduwe, of ongehuwde vrouw. Dat waren meestal zoons, broers of ooms, of bij gebrek daaraan zwagers. Bij getrouwde vrouwen was de man automatisch voogd. Je kon waarschijnlijk beter schepen zijn dan weesmeester, want die laatsten hadden het bijzonder druk. Grote rampen waren er niet in zijn periode. Zijn kinderen hebben meer meegemaakt. Vlak na zijn overlijden, in 1536, brandt een groot deel van het centrum van Delft af, in 1557 breekt er een pestepidemie uit.

Daarnaast maakt hij in 1534 deel uit van de Veertigraad.
De Heeren Veertigen der stadt Delft waren de 40 rijksten. Uit deze groep kwamen ook vaak de bestuurders van de stad. Hoe dan ook waren het naast de rijkste lieden uiteraard ook de meest invloedrijke personen van de stad.
Helaas weten we niet wat het beroep was van Dirk waarmee hij zo veel geld verdiend heeft. Mogelijk was hij brouwer omdat zijn zoon Jan dat ook lijkt te zijn. Hij komt uit een geslacht van leenmannen, dus mogelijk was hij bouwman of huisman. Hij voerde een wapen en er is een zegel van hem bewaard gebleven waarop het wapen ook te zien is. Zie de afbeeldingen.

Zelf werd hij nooit burgemeester van de stad. Zijn zoons Jan en Dirk wel. Zoon Harpert, de directe voorouder van Hendrik Jansen, keert terug naar Rijswijk en houdt daar bezit en lenen. Helaas is er geen schilderij van Dirk, noch van zijn zoons, bewaard gebleven. Op de afbeelding zien we een schilderij van Cornelis Jacobs van Delft uit 1557 van een schutterij. Dit om een beeld te geven van hoe Dirk en vooral zijn zoons gekleed waren.

Dirk overlijdt op 8 september 1535 in Delft.

Klik hier om zijn gegevens te zien op GenealogieOnline.

4

Afbeeldingen van verwanten

Naam Directe voorouder?
 Cornelis Jansen  ja
 Zuster Valesia Mallee  nee
 Anna Maria Morell  Ja

Interessante verwantschappen

Voorouder Verwantschap Geboortejaar voorouder
 Nanning Cornelisz van Obdam Familie 0  ca 1590
Menu Jansen Mallee