Selius en de politiek

Achtergrond

voorbeeld-stembiljet-1911

In de zomer van 1887 zien we Selius voor het eerst verschijnen als lid van de Liberale kiesvereniging Hennaarderadeel en als kandidaat gemeenteraadslid. Hij is dan 37 jaar oud. In de Leeuwarder Courant van 22 juli dat jaar wordt de uitslag gepubliceerd van de verkiezingen en daar lezen we dat Selius helaas te weinig stemmen vergaard heeft.

Het politieke landschap in Nederland wordt in die tijd bepaald door de liberalen en conservatieven, waarbij in de periode 1860 -1901 voornamelijk de liberalen aan de macht waren. Partijen ontstaan pas twee jaar later, in 1889. Kandidaten voor het Nederlandse parlement worden naar voren geschoven door lokale kiesverenigingen waarvan de notabelen uit het dorp of de stad lid zijn.

Gezien de maatschappelijke activiteiten die Selius ontplooit, heeft hij gevoel voor de medemens. Friesland kent in zijn tijd een groter en welvarender wordende burgerij, maar in de arbeidersklasse heerst bittere armoede. Het is dan ook aan te nemen dat hij eerder de links liberale stroming dan de conservatieve tak bij de liberalen zal hebben aangehangen. De links liberale stroming kreeg in het laatste decennium van de 19e eeuw de overhand en zorgde voor sociale wetten zoals de ongevallenwet.

Rechts een voorbeeld van een stembriefje uit 1911

In de politieke periode van Selius was er nog geen algemeen kiesrecht. Alleen mannen boven de 23 jaar die meer dan een bepaald minimum aan directe belastingen (de ‘census’) moesten betalen, hadden stemrecht. Dus de hogere klasse in een dorp of stad maakten de dienst uit bij de kiesverenigingen en die klasse en de burgerij mocht stemmen. Vrouwen kregen pas kiesrecht in 1919, twee jaar daarvoor mochten alle mannen stemmen ongeacht inkomen.Op de foto een vrouw die in 1921 voor het eerst haar stem uit mag brengen.

 

Politieke activiteiten van Selius

18910720-kandidaat

Selius wordt lid van de lokale liberale partij. Hij wordt voor het eerst in een krant genoemd in 1887, maar misschien is hij al langer lid. Hij blijft actief betrokken bij de partij ten minste tot 1919. Hij wordt in dat jaar (hij is dan 70 jaar oud) nog op te kiezen kandidatenlijst gezet, maar wordt niet als kandidaat gekozen. Dat is het laatste wat we over hem lezen in verband met de lokale partij. Hij is nog wel op zeer hoge leeftijd (83) betrokken bij de waterschappen.

Hij is lange tijd secretaris van de vereniging en hij doet vier keer mee met de gemeenteraadsverkiezingen in 1887, 1891, 1901 en in 1909. Hoewel hij in 1909 heel even verkozen lijkt, wordt hij uiteindelijk nooit raadslid.
Dat wordt ruimschoots gecompenseerd door zijn rol als volmacht bij maar liefst twee waterschappen en door zijn lidmaatschap van de Gezondheidscommissie van Friesland.

 

 

 

 

Politieke activiteiten op een rijtje – gemeente

juli 1887 Kandidaat Gemeenteraadslid Hij is als kandidaat naar voren geschoven door de Liberale kiesvereniging. Hij krijgt 98 stemmen en dat is niet voldoende om zitting te nemen in de gemeenteraad. oosterend-klein
juni 1891 Lid Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven F. Lieftinck* voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer.
juni 1891 Lid Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven een aantal kandidaten voor het lidmaatschap der Staten van Friesland.
juli 1891 Kandidaat Gemeenteraadslid De kiesvereniging Hennaarderadeel stelt hem en 3 anderen voor als kandidaat en beveelt deze kandidaten den kiezers dringend aan. huis-in-oosterend
augustus 1891 Lid Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven Jaring Hiemstra.
april 1894 Lid Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven F. Lieftinck* voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer.
juli 1896 Lid Liberale kiesvereniging De kiesvereniging Hennaarderadeel stelt een kandidaat aan voor het waterschap. Wordt in de krant aangekondigd, Selius ‘ondertekent’ ook.
mei 1897 Lid Liberale kiesvereniging De kiesvereniging Hennaarderadeel nodigt mensen uit voor het aanstellen van een kandidaat voor de Tweede Kamer. De naam van Selius staat onder het bericht.

19090614-gemraad

juni 1897 Secretaris Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven F. Lieftinck* voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer.
juni 1898 Secretaris Liberale kiesvereniging ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling van een aantal kandidaten voor het lidmaatschap der Staten van Friesland.
augustus 1898 Secretaris Algemeen Belang Stelt als secretaris van Algemeen Belang (is waarschijnlijk de nieuwe naam van de Liberale kiesvereniging) kandidaten voor het waterschap voor.
juni 1901 Secretaris Algemeen Belang ‘Ondertekent’ samen met anderen in een advertentie in de krant de aanbeveling ven F. Lieftinck* voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer.
juli 1901 Kandidaat gemeenteraadslid Uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen van Hennaarderadeel. Selius is kandidaat en krijgt 169 stemmen. Dat is niet genoeg om raadslid te worden.
juli 1901 Secretaris Algemeen Belang Voor de Stemming Provinciale Staten wordt C.C. Paehlig aanbevolen.
december 1903 Secretaris Algemeen Belang T.W. Zandstra wordt aanbevolen als raadslid voor de Gemeente Hennaarderadeel. Selius ’tekent’ als secretaris.
juni 1907 Secretaris Algemeen Belang Voor de Stemming Provinciale Staten worden 5 mannen aanbevolen waaronder een baron.
juni 1909 Kandidaat gemeenteraadslid Hij wordt aangekondigd als kandidaat namens de vrijzinnige kiesvereniging Algemeen Belang.
juni 1909 Kandidaat gemeenteraadslid Hij is kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen.
De liberalen presenteren twee kandidaten.
Interessant is dat  de Anti-revolutionairen geen kandidaat afvaardigen. Ze sluiten zich bij zowel de katholieken als de liberalen aan.
juni 1909 Kandidaat gemeenteraadslid Uitslag. Die is nog niet definitief. Er volgt nog een fikse discussie. Eindresultaat is dat Selius net geen raadslid wordt.
mei 1919 kandidaat verkiesbaar raad Er wordt gestemd over het verkiesbaar stellen voor de gemeenteraad. Selius is dan 70 jaar oud en wordt niet verkiesbaar gesteld.
franciscus-lieftinck

*Franciscus Lieftinck was ruim 38 jaar Kamerlid tot het jaar van zijn overlijden 1917. Hij vertegenwoordigde tot 1905 diverse Friese kiesdistricten; vanaf 1905 was hij vertegenwoordiger van het district Zutphen. Als Kamerlid heeft hij zich gespecialiseerd op de terreinen van onderwijs en visserij. Lieftinck was een antimilitarist.

Voor meer krantenknipsels zie de pagina Krantenartikelen politiek

Politieke activiteiten op een rijtje – waterschappen

makkumermeerpolder

Vanaf 1901 raakt Selius actief betrokken bij twee waterschappen. Het waterschap met de mooie naam “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks”,  een belangrijk waterschap in Friesland omdat het samen met “de Vijf Deelen Zeedijken Buitendijks” verantwoordelijk was voor de dijken die Friesland tegen de zee moesten beschermen en waterschap “Makkumer en Parregastermeerpolders”.
Onderstaand de gebeurtenissen op een rijtje. Voor meer informatie over de waterschappen en krantenknipsels waarin Selius genoemd wordt zie de pagina ‘Waterschappen’.

september 1901 Verkozen volmacht Wordt verkozen als volmacht van het waterschap “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks” tot 1905.

19010913-volmacht-zee

augustus 1913 Kandidaat volmacht Er zijn acht kandidaten die verkozen kunnen worden als volmacht van het waterschap “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks”. Selius is daar één van.
april 1919 Bestuurslid Hij wordt verkozen tot bestuurslid van het waterschap “Makkumer en Parregastermeerpolders”. Er staat in het krantenartikel dat het een buitengewone vacature betreft.
september 1919 Volmacht Hij wordt verkozen tot volmacht van het waterschap “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks”.
augustus 1928 Volmacht Hij wordt verkozen tot volmacht van het waterschap “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks”. Er staat bij dat hij is herkozen, hij was dus blijkbaar in de voorgaande periode ook volmacht.
augustus 1931 Kandidaat volmacht Hij wil geen kandidaat volmacht meer zijn van het waterschap “de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks”. De reden is zijn hoge leeftijd. Hij is dan ook al 82 jaar oud.
augustus 1933 Bestuurslid Hij wordt verkozen tot bestuurslid van het waterschap “Makkumer en Parregastermeerpolders”. Hij is dan bijna 84 jaar oud.

 

Bronnen en foto’s: esterheem.nl, Wikipedia, Leeuwarder Courant, it Fryske Gea, Geheugen van Nederland

 

Naar menu Selius