Johann Hilgert Hetzel

Omgeving Pleizenhausen

Ouders: Johann Nicholaus Hetzel en Christina Elisabeth Hermann
Doop: 4 november 1725, Pleizenhausen – Rhein-Hunsrück-Kreis – Rijnland Palts – Duitsland
Huwelijk: 12 november 1758, Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Huwelijkspartner: Anna Christina Eisenhauer
Overlijden: 4 november 1776,  Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland

Geboorte en jeugd

Johann Hilgert (roepnaam Hilgert) wordt geboren in de Hondsrug in het onrustige Rijnland Palts. Hij maakt veel mee in zijn jonge leven. Op de pagina over vader Johann Nicholaus (Nikel) staat daar meer over. Hij is de tweede zoon van Nikel Hetzel en Christina Elisabeth Hermann.

Hij heeft veel broertjes en zusjes, maar daar overlijdt er ook een aantal van. Hilgert maakt zijn oudere broer niet mee, Johan Jacob overlijdt al na 14 dagen. Ook de kinderen die na hem geboren worden leven maar kort. Uiteindelijk blijven over de 10-jaar jongere Johann Nikel, de 13 jaar jongere Johann Matthias en de 17 jaar jongere Anna Maria.

Hilgert reist met zijn ouders en twee broertjes en zusje af naar Pfalzdorf. Dat is ergens tussen 1742 en 1748. Hij is dus tussen de 17 en 23 jaar oud als het gezin aankomt in Pfalzdorf. Vrij snel na aankomst in het nieuwe dorp overlijdt vader Nikel. Alles zal op de schouders van Hilgert neergekomen zijn. Hij was de man in huis en is degene die moet zorgen voor inkomen en het opbouwen van een nieuw bestaan in een nieuw land. Want Pruissen was een nieuw land voor Hilgert en de andere gezinsleden die door de oorspronkelijke bewoners van de streek als kolonisten gezien werden.

ploegenDe kolonisten kregen het heidegebied bij Pfalzdorf aangewezen, 152 morgen* groot, om te bewerken. In 1741 waren 20 gezinnen met ongeveer 130 personen aangekomen. Later volgden er nog meer families uit de Rijnland Palts. In 1778 waren er 103 gezinnen, nieuw binnengekomen en ter plaatse nieuwgevormd zoals het gezin van Hilgert, met in totaal 568 personen. In de jaren 1775 tot 1780 werden er twee protestantse kerken gebouwd in het dorp, een Lutherse en een Gereformeerde. Enkele decennia later kwam er ook een Katholieke kerk.

*Met een morgen wordt een gebied aangeduid dat in een ochtend kon worden geploegd. Een morgen is meestal iets minder dan een hectare groot. De precieze grootte is echter streekgebonden. Er werd de Gelderse morgen aangehouden, die was 0,86 hectare. De kolonisten hadden dus oorspronkelijk 130 hectare tot hun beschikking.

Met al die zorgen voor een gezin en een nieuw bestaan, is het niet verwonderlijk dat Hilgert pas trouwt als hij 33 jaar oud is. Hij heeft dan in 10 jaar tijd gezorgd voor een stabiel bestaan, wat heel prijzenswaardig is.

Huwelijk

Hilgert trouwt op 12 november 1758 in Pfalzdorf met Anna Christina Eisenhauer, ook uit Pfalzdorf. Ook Anna Christina Eisenhauer komt uit een gezin dat behoort tot de eerste kolonisten in Pfalzdorf. Haar vader is Johann Nicolaus Melchior en haar moeder Maria Magdalena Conrad. Ze heeft twee broers Peter Paul en Johann Georg. Broer Peter Paul verlaat Pfalzdorf en trekt verder naar het Noorden van Duitsland. Een kleinzoon van hem bewerkstelligt wat eigenlijk al generaties eerder de bedoeling was, hij vertrekt naar de Verenigde Staten in 1869, naar Illinois. Op de foto staat deze Johan Peter Eisenhauer met zijn gezin.

Voordat deze tak van de Eisenhauers in de V.S. aankomt, zijn er al verwanten geweest die de stap veel eerder gemaakt hebben. Een er van is de voorouder van president Dwight David Eisenhower. Omdat alle Eisenhauers lijken af te stammen van ene Benedikt (geboren net voor de helft van de zeventiende eeuw en overgrootvader van Anna Christina) zijn ook Anna Christina Eisenhauer en al haar nakomelingen verwant aan deze Amerikaanse president.

Anna Christina (roepnaam Christina) wordt gedoopt op 16 oktober 1738 in Ellern, dat op een paar kilometer afstand ligt van de geboorteplaats van Hilgert. Ze overlijdt op 28 juni 1799 in Pfalzdorf en is dan 60 jaar oud geworden.

Dwight Eisenhower
Dwight David Eisenhower

Geboren in Denison (Texas) op 14 oktober 1890, overleden in Washington D.C. op 28 maart 1969. Eisenhower was een Amerikaans generaal en politicus. Hij was de opperbevelhebber/General of the Army (vijfsterrengeneraal) van de Geallieerde strijdkrachten in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog en de 34ste president van de Verenigde Staten (1953-1961).  Zijn voorvader Hans Nicolas Eisenhauer was in 1741 met zijn familie naar Lancaster (Pennsylvania) geëmigreerd.

Kinderen

Voornamen Doopdatum Doopplaats
Anna Christina 11 november 1759 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Anna Sophia 4 november 1762 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Anna Catharina 27 september 1765 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Anna Margaretha 5 juni 1768 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Isaac 5 augustus 1771 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland
Johann Peter 25 april 1774 Pfaltzdorf – Noordrijn-Westfalen, Duitsland

Heilige Anna, Maria en JezusHet valt op dat alle meisjes Anna heten. Dit komt voort uit een Duitse katholieke gewoonte en deze gewoonte is overgenomen door de protestanten. Ze gaf je kind als eerste naam de naam van je favoriete heilige en de tweede naam was de vernoeming en de naam die gebruikt werd. Vaak werden jongens dan ook Johann genoemd (dat zien we ook bij Nikel zelf en bij zoon Johann Peter) en meisjes Anna of Maria. Anna was de moeder van de heilige maagd Maria. Johann / Johannes kan zowel de apostel als Johannes de Doper zijn. Waarom zoon Isaac niet als eerste naam Johann heeft, is niet bekend, maar valt wel op. Ook in de familie van Christina is het gewoonte om Johann of Anna als eerste naam te nemen.

Overlijden

Hilgert overlijdt na een roerig leven op 4 november 1776. Hij is niet oud geworden, slechts 51 en laat een gezin met jonge kinderen achter. Zijn zoons zijn beiden nog jong, 5 en 2, dus het bedrijf en huishouden zullen lange bestierd geweest zijn door zijn weduwe Christina en de oudste dochters.

Bronnen en foto’s: Lydia Eisenhauer Biegert, Wikipedia, genealogie-meiering.de, Verhohlen Genealogie Niederrhein, Grenspark de Zoom

 

Menu stamreeks Hetzel