| Naar menu Selius |
Was Selius sportief?
Of Selius sportief was weten we eigenlijk niet. Als in 1886 de Friesche IJsbond wordt opgericht wordt hij wel gevraagd als secretaris/penningmeester voor regio 19. Of dat nu lag aan het feit dat hij goed was in schaatsen, of dat het meer om zijn kwaliteiten als secretaris en penningmeester en zijn betrouwbare reputatie ging, we kunnen er alleen naar raden. Misschien was het de combinatie van beide.
In ieder geval zien we hem niet verschijnen bij uitslagen van wedstrijden of andere tekenen uit de krant van deelname aan sport.
Toch is de Timmenga familie niet verstoken van sportieve genen. We zien telgen van de familie al in de 19e eeuw en vroeg in de 20ste eeuw in de kranten verschijnen bij draverijen, tennis- en roeiwedstrijden.
Misschien wel de meest in het oog springende sportieve prestatie ligt op het gebied van wielrennen avant la lettre. Typerend voor de Timmengas, die waren daar weer als eersten bij.
De Timmengas en wielrennen
We schrijven 1866 en de eerste of één van de eerste wielerwedstrijden in Nederland wordt gehouden.
Na de loopfiets was er net in 1865 een fiets gebouwd die al een beetje leek op de hedendaagse fiets. De uitvinder ervan was de Fransman Pierre Michaux en zijn zoon Ernest. Hun vélocipède had een ijzeren frame en ijzeren wielen. Aan de voorwielen waren trappers gemonteerd, er was nog geen kettingaandrijving. De snelheid van de fiets kon alleen maar worden opgevoerd door het wiel waarop de trappers waren gemonteerd steeds groter te maken. Zo ontstond rond 1870 de hoge bi (bi van bicyclette, tweewieler), een fiets met een zeer groot voorwiel en een klein achterwiel. Het balanceren op zo’n hoge fiets was niet gemakkelijk en bij obstakels op de weg schoot de berijder over zijn voorwiel.
Maar deze fiets was in Nederland in 1866 nog niet beschikbaar en dus wordt de wedstrijd verreden op driewielers. Dit waren nog loopfietsen (draisines genoemd) die, hoewel de berijder van de draisine de voeten op de grond hield, toch heel wat balanceerkunst vereisten, vandaar het extra wiel en dus de driewielers. Ze werden aangedreven op de manier waarop een spinnewiel of scharensliep wordt aangedreven, met een trapplank en een stangenstelsel.
In het boek ‘Een halve eeuw wielersport’ door G.J.M. Hogenkamp geschreven in 1916, wordt melding gemaakt van de wedstrijd in 1866. Zie onderstaand. Het stukje bovenstaand is van 28 augustus 1879.
 |
 |
Wat ons natuurlijk direct opvalt, is de Y. Timmenga die twee keer genoemd wordt. Hij is een concurrent in 1866, op de loopfiets en wordt tweede in 1880 op de ‘nieuwe fiets’, de fiets die we ook op de foto zien, namelijk de vélocipède. Y. moet Yde geweest zijn, de jongere broer van Selius. Hij was alleen in 1866 pas 7 jaar oud en dat is toch onwaarschijnlijk. We moeten aannemen dat de auteur zich 50 jaar na dato vergist heeft. Er was in die periode geen andere Y. Timmenga, dus de auteur vergist zich of in het jaar dat Yde begon met fietsen, of hij vergist zich in de voorletter. Dat laatste is zeer wel mogelijk want in het boek Veertig jaar A.N.W.B., Toeristenbond voor Nederland, 1883-1923, wordt de voorletter wijselijk weggelaten. Misschien deed Jacobus mee, die was in 1866 al 20 jaar oud, misschien was het Selius dan 17 jaar oud.
 |
 |
Wielrennen heden ten dage
Ook in 2015 zit het wielrennen de Timmengas nog in het bloed. Het verschil met drie generaties terug is dat de uitdaging nu niet zozeer gezocht wordt in het balanceren op de fiets, maar meer ligt in de afstand die wordt afgelegd en het hoogteverschil dat wordt overwonnen. Wat hetzelfde gebleven is, is het doorzettingsvermogen. Waar één (of misschien meer) van de zoons van Jelle Arjens zich niet liet afschrikken door het af en toe van de fiets afkiepen, zien de hedendaagse Timmengas er geen probleem in om zo eens af en toe een berg van Tour de France formaat ‘mee te pakken’, we noemen als voorbeeld de Mont Ventoux.
Bergen hebben de eerste fietsende Timmengas niet op hun pad gekregen, hoogstens een terpje, maar was het dapper en sportief wat ze deden? Absoluut!
De Timmengas in de boeken
| Klik de afbeelding om naar het boek Veertig jaar A.N.W.B. te gaan. Het stukje bovenstaand staat op bladzijde 57 |  |
Klik de afbeelding om naar het boek Een halve eeuw wielersport te gaan. Voor het deel over Timmenga ga naar pagina 36 |  |
Timmengas genoemd in 1935
Dat de Timmengas naam hebben gemaakt in het wielrennnen wordt duidelijk decennia later als in juli 1935 in de Dordrechtse Courant het onderstaande stuk verschijnt. Dat de sport indertijd nogal wat wenkbrauwen op deed halen en voor de wielrenners niet altijd even genoeglijk was, wordt ook nog genoemd.
 |
| Bronnen en foto’s: Wikipedia, ‘Een halve eeuw wielersport’ door G.J.M. Hogenkamp. Veertig jaar A.N.W.B., Toeristenbond voor Nederland, 1883-1923, heightsofmadness.com, klimtijd.nl, friesscheepvaartmuseum.nl, Delpher Boeken, Dordrechtsche Courant. |
| Naar menu Selius |