Maria van Heukelom

Vrouw met bloemen-2

Geboorte

Goch-kerkMaria wordt waarschijnlijk geboren in Goch bij Kleef in Duitsland op 19 augustus 1870. Haar vader heet Andrien volgens het register. Er wordt bij de geboorte inschrijving geen moeder vermeld. We vinden ene Andreas Matthias van Heukelom in Goch in dezelfde periode. Andreas Matthias is getrouwd met Christina Louisa Grothoff of Groothoff die ook wel Louisa wordt genoemd, dus dat zal haar roepnaam geweest zijn. Een van de kinderen van Maria wordt later Louisa genoemd, dus het is aannemelijk dat Christina Louise de moeder is van Maria.
Als dat zo is, dan groeit Maria in een groot gezin op.

Goch (Nederlands: Gogh) is een stad en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. De plaats behoort tot de Kreis Kleve. De stad telt nu ongeveer 33.401 inwoners, toen Maria er woonde zullen dat er aanzienlijk minder geweest zijn, zo’n 10.000.

Goch werd voor het eerst schriftelijk vermeld in een document uit 1261. Het jaar waarin de plaats stadsrechten kreeg is niet meer exact te achterhalen. Alles wijst er echter op dat dit gebeurde in de regeerperiode van Otto II van Gelre (ca. 1215-1271). De eerste stadswallen werden voltooid in 1350.

Goch behoorde aanvankelijk tot het graafschap Gelre (later de hertogdom Gelre. In 1473 kwam de plaats aan het hertogdom Kleef.

Goch ligt dus dicht tegen de Nederlandse grens en ook dicht bij Pfalzdorf. Toch zullen de ouders van Maria, als dat Louisa en Andreas Matthias zijn, niet bij de immigranten uit Rheinland Pfalz horen, zoals de Hetzels, maar waarschijnlijk gewoon het uit grensgebied rond Goch. Dit is gebaseerd op hun Nederlandse achternamen.

Huwelijk

Bruid in 1890Maria trouwt in het begin van het jaar 1894 met de broodfabrikant Heinrich Robert Hetzel. De trouwdatum is vooralsnog niet gevonden, maar het huwelijk wordt in Den Haag aangekondigd zo valt te lezen in de Haagsche Courant van 24 december 1893. Begin maart wordt in twee kranten vermeld dat het huwelijk is voltrokken. Waarschijnlijk trouwt het paar in januari.

Maria zal er prachtig uitgezien hebben. Heinrich was medevennoot en directeur van een gerenommeerde broodfabriek in Den Haag en aan geld zal geen gebrek geweest zijn. De laatste mode zal vast gevolgd zijn en die was overdadig te noemen.

Gelukkig voor Maria was de mode al een stuk minder overdadig als de jaren er voor, dus haar bruidsjapon kon nog enigszins comfortabel gedragen worden. Uiteraard had je als bruid ook een korset nodig voor de slanke taille en de rok diende wijd uit te staan met accent op ‘het laagste deel van de rug’ dus een crioline kon ook niet ontbreken. De hoepels van de crioline waren van staal. Dat klinkt alsof deze zwaar was en licht en comfortabel is het natuurlijk niet geweest, maar het was al een hele verbetering op de onderrokken die zoveel stof moesten bevatten dat het geheel wel erg zwaar werd.

Naast een bruidsboeket konden er andere bloemversieringen zijn, zoals in het haar of slingers van bloemen over de japon.

Corset 1870

Wennen

Afternoon teaWe weten niet goed uit wat voor een milieu Maria komt, maar ze komt in ieder geval niet uit de grote stad. Goch en omgeving is een stuk minder mondain dan de kringen in Den Haag waarin ze terechtkomt. Voor zover wij weten had ze ook geen familie in de omgeving van Den Haag.

Ze heeft hopelijk steun gekregen van de familie van Heinrich, de vrouw van zijn oom Bernhard bijvoorbeeld, om haar te introduceren in de juiste kringen en haar te helpen met het ontvangen van gasten.

Fancy fair

1911- Fancy fair ter ere van 10-jarig bestaan-kl2

Journal des Demoiselles 1910Een fancy fair was in de eerste decennia van de twintigste eeuw een manier voor dames van stand om geld voor het goede doel binnen te halen. In 1912 vindt er een plaats in de Pulchri Studio. het is ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Zuigelingen-kliniek te Den Haag. Op de foto’s zien we de kinderspeelgoed-stand onder leiding van Mevrouw Storm.
Maria verkeerde in de kringen om met dit soort evenementen mee te doen en wie weet staat zij op een van de foto’s. In ieder geval zal zij zich gekleed hebben zoals de dames op de foto’s die zich vertonen in de laatste mode getuige het modetijdschrift Journal des Demoiselles van dat jaar. Echtgenoot Heinrich was overigens lid van de Pulchri Studio.
Een jaar eerder vindt in Den Haag de Oranje bazaar of fancy fair plaats. Ook hiervan is een foto bewaard gebleven.
Fancy fair 1911 in Den Haag

Na het overlijden van Heinrich

cleveWe weten dat Maria Heinrich overleeft. Niet alleen staat ze vermeld op zijn rouwadvertenties, maar ze verschijnt ook op een andere manier in de krant. Ze vertrekt op 22 februari 1933 op de m.s. Sibajak vanaf Rotterdam naar Nederlands Indië.

Alle kinderen wonen in Nederlands Indië in 1931. Louise Anna trouwt met U. Bakker en woont dan op Oost Java, Bondowoso. Wilhelm Heinrich trouwt met Johanna Helena van Heusden en woont dan in Tjioemboeloeit bij Bandoeng (zie verder de pagina over hem), Heinrich Johann wordt journalist en woont dan op Zuid-Sumatra.
Maria Theodora trouwt met ir. Johannes Marinus van Heusden en woont net als Wilhelm in Bandoeng. Haar echtgenoot is een neef van de vrouw van Wilhelm, zijn vader is een broer van de vader van Johanna Helena en hij is elektrotechnisch ingenieur.

Ze reist met H.J. Hetzel, dat zal zoon Heinrich Johann zijn, die sinds de twintiger jaren een betrekking in Nederlands Indië heeft gevonden en onder andere journalist is en eerste redacteur bij de locomotief. Hij haalt haar op, maar lijkt op dat moment vrijgezel te zijn. Het is logischer dat ze bij dochter Maria ingetrokken is, of misschien bij zoon Wilhelm die dan in Bandoeng wonen.

Jan Pietersz CoenIn  april 1938 vertrekt er wel een mevrouw M. Hetzel van Nederlands Indië naar Amsterdam met de Johan de Witt. Het kan heel goed zijn dat dit Maria is. In oktober van datzelfde jaar gaat waarschijnlijk dezelfde M. Hetzel weer richting Batavia op de Jan Pieterszoon Coen.

Daarna vernemen we niets meer in de kranten. Misschien is ze dus na deze laatste reis in Nederlands Indië overleden. Overigens overlijdt zoon Heinrich Johann, volgens de krant ‘na eenige maanden ziekte’, op 20 januari 1941. Hij is slechts 41 jaar oud geworden.

Bronnen en foto’s: Wikipedia, Haagsche Courant, Delpher, Wiewaswie, Anestry, familiegeschiedenis van Joop van Heusden, Geheugen van Nederland

 

Menu stamreeks Hetzel
Heinrich Robert Hetzel