Wilhelm Hetzel

herwen en aerdt

Ouders: Christoph Hetzel en Theodora Catharina Derksen
Geboorte: 28 mei 1832, Louisendorf – Nederrijn – Noordrijn-Westfalen – Duitsland
Huwelijk: 11 april 1860, Herwen en Aerdt – Rijnwaarden – Gelderland
Huwelijkspartner: Theodora Derksen
Overlijden:  ?

Geboorte

Wilhelm wordt geboren op 28 mei 1832 in het kleine plaatsje Louisendorf als zoon van Christoph Hetzel en Theodora Catharina Derksen. Zijn vader is landbouwer en ook zijn moeder komt uit een familie van akkerbouwers.

Later als Wilhelm trouwt is een uittreksel van het geboorteregister bijgevoegd. Wel twee pagina’s lang, maar heel moeilijk te lezen. Klik hier om de documenten te zien.

Dialecten - blauw Kleverlands - Groen BergischLouisendorf is een kerkdorp/gehucht en behoort tot de gemeente Bedburg-Hau in de regio Kleef gelegen in de regio Nederrijn in Noordrijn-Westfalen. Het gehucht is deel van de Pfälzische Sprachinsel am Niederrhein, waartoe ook Pfalzdorf behoort.

Het spraakeiland is goed te zien op het kaartje rechts. Het Kleverlandse dialect wordt in de blauwe gebieden gesproken, in het groene gebied spreekt men Bergisch. De witte vlek midden in het blauwe gebied is het Pfälzische Sprachinsel.

ElisabethkircheLouisendorf, dat werd genoemd naar de Koningin Louise van Mecklenburg-Strelitz, ontstond in 1820 op aanwijzing van de Pruisische Koning Frederik Willem III van Pruisen als uitwijkplaats voor emigranten uit de Kurpfalz. Deze emigranten hadden in 1741 vanwege hun protestante geloof hun oorsprongsland verlaten en waren tijdens de reis naar Pennsylvania (Verenigde Staten) kort voor de Nederlandse grens ‘blijven hangen’. Dat blijven hangen had er ook mee te maken dat ze bij Schenkenschans de doortocht door Nederland geweigerd werd. Schenkenschans behoorde indertijd tot Nederland, maar ligt nu weer in Duitsland.
Het gebied waar zij neerstreken ligt tussen Goch, Kleef en Kalkar. De dorpen die zij vestigden waren achtereenvolgens: Pfalzdorf, Louisendorf en Neulouisendorf.Rechts is de Elisabethkirche te zien die in de jaren 1860 en 1861 gebouwd werd. Dat is rond het huwelijk van Wilhelm en Theodora.

Huwelijk

Huis AerdtWilhelm trouwt op 28 mei 1832 met de anderhalf jaar oudere Theodora Derksen, dochter van Derk Derksen en Anna Christina Elisabeth van der Staa. Ze trouwen in Herwen en Aerdt, een kleine plaats in Gelderland vlakbij Lobith. Ze trouwen daar, omdat Theodora daar geboren en getogen is, maar ze wonen er waarschijnlijk niet, want als oudste zoon Willem Carl wordt geboren in 1832 woont het paar al in Empel in Duitsland niet al te ver van de Nederlandse grens.

1860 - huwelijksakte
1860 - huwelijksakte-2

Dat ze zich niet gevestigd hebben in Louisendorf is vrij verwonderlijk. Wilhelm is de oudste nog in leven zijnde zoon en men zou verwachten dat hij zijn vaders bedrijf overneemt. Nu had vader Christoph nog wel een aantal zoons die zijn bedrijf konden overnemen, dus wellicht was het huwelijk met Theodora financieel zo gunstig dat er een boerderij gekocht kon worden in een plaats die zo’n beetje tussen Herwen en Aerdt en Louisendorf in ligt. We weten dat de ouders van Theodora ook de broer van Theodora, Bernard, hoogstwaarschijnlijk financieel gesteund hebben bij het kopen van een bakkerij in Den Haag, dus wie weet hebben ze Theodora en Wilhelm ook geholpen.

Theodora Derksen

Aerdt-1Theodora wordt geboren op 30 januari 1835 in het landelijke Herwen en Aerdt. Ze groeit op in een groot, maar waarschijnlijk goed boerend gezin. Vader Derk, landbouwer, en moeder Anna krijgen 12 kinderen. Theodora is nummer 9. Haar oudste zus Johanna is 15 jaar oud als zij geboren wordt. De benjamin uit het gezin Derksen is Hendrik die in 1841 geboren wordt en dus 9 jaar jonger is dan Theodora. Theodora heeft 6 broers en 5 zussen. Ze zal een goede band gehad hebben met de broer die drie jaar voor haar geboren wordt, Bernhard. Hij is degene die naar Den Haag vertrekt en daar in 1856, als hij 24 jaar oud is, de bakkerij de Oude Vette Hen koopt. Bernard neemt later de zoon van Theodora, Heinrich Robert, in dienst.

Bij de huwelijkse bijlagen is ook het uittreksel van de geboorteakte van Theodora te vinden. Zie deze pagina.

Kinderen

Voornamen Geboortedatum Geboorteplaats
Willem Carl 29 november 1862 Empel – Rees – Noordrijn-Westfalen – Duitsland
Heinrich Robert 15 juni 1866 Empel – Rees – Noordrijn-Westfalen – Duitsland
Carl Eberhard Dietrich 17 maart 1868 Empel – Rees – Noordrijn-Westfalen – Duitsland
Th. (waarschijnlijk Theodorus) ? ?
A. ? ?
J.H. ? ?

Drie zoons vertrekken naar Nederland, Willem Carl, Carl Eberhard Dietrich en Heinrich Robert. Ze hebben waarschijnlijk allemaal een goede opleiding gehad en ambiëren daarna niet om het landbouwbedrijf van hun ouders over te nemen. Uit de rouwadvertentie van zoon Heinrich in 1931 weten we dat er ook een broer Th. Hetzel was, getrouwd met M. van de Loo en in 1931 wonende in Mülheim, en nog een A. Hetzel en J.H.Hetzel die in 1931 in Keppeln wonen.

Overlijden

Over het overlijden van Wilhelm en Theodora is ook niet zoveel terug te vinden. Dat betekent dat ze hoogstwaarschijnlijk in Duitsland overleden zijn. De Duitse archieven zijn weliswaar nu wat meer openbaar dan een aantal jaren geleden, maar het is nog steeds moeilijk om de informatie te vinden zonder naar de archieven af te reizen.

Bronnen en foto’s: Wikipedia, Wiewaswie, Gelders Archief, Family Search

 

Menu stamreeks Hetzel