Koop en verkoop

Hij werkt in deze periode nog met broer Jacobus. De twee winnen een aantal interessante aanbestedingen zoals in 1885 het Posthuis in Heerenveen, plaatsen van hooghout in Oosterend en de vernieuwing van de Bozumerzijl in 1888 en het bouwen van een school in 1890.

Al met al is het niet onlogisch dat hij zich wat minder op de koop en verkoop van land en huizen richt. Hij Koopt in Britsweerd, Wommels en Oosterend. Het is niet terug te vinden wat hij daar mee doet. Er lijkt in de jaren die volgen geen sprake te zijn van verkoop van de drie objecten.

De percelen die hij in april 1892 in Oosterend koopt lijken bij het Osingahuis te horen. We kunnen dat afleiden uit een advertentie die hij in maart van het jaar er op in de Leeuwarder Courant zet, waarin hij terpaarde aanbiedt.  Er is al sprake van een Osingahuis in Oosterend in de 16de eeuw. Degene waarmee hij de terpaarde verkoopt is Sjoerd Dirks Twerda. Sjoerd zien we vaak terug in verband met Selius. Zo zien we zijn naam 31 keer terug in de aktes,  in de advertenties voor terpaarde, maar ook bij de oprichting van de liefdadige instelling Door Arbeid tot Verbetering zijn ze samen te vinden.

In het voorjaar van 1895 koopt Selius met twee van zijn vrienden een zathe in Kollum. Hij verkoopt dat huis aan Andries Bottema uit Buitenpost voor exact het bedrag van aanschaf. Dat lijkt op een vriendendienst. Is opmerkelijk en het gaat dan om een verre vriend. Het plaatsje ligt in het Noordoosten van Friesland op een ruime 50 km afstand van Oosterend.  Zover we kunnen zien doet Selius daar verder nooit zaken meer.  Misschien is het een vriend of familie van Twerda of Gratema met wie hij het huis aanschaft.

Het land dat verkocht
wordt ligt in Tzum. Een plaatsje niet ver van Oosterend dat we vaker in de aktes terug zien, Selius koopt en verkoopt veelvuldig daar. Blijkbaar verpachtten Jelle en Geeske daar al grond. Er is nog een andere band met Tzum. Familie van de eerste vrouw van Selius, Janke Hylarides, komt uit Tzum en zusje Geeske woont daar met haar echtgenoot Pieter van der Staag.

In februari 1905 koopt hij in Buitenpost. Tien jaar eerder verkoopt hij daar grond aan ene Andries Bottema.  Nu verkoopt hij samen met Jan de Vlas uit Wommels aan Wolter Speerstra. De namen Bottema en Speerstra komen we verder in de aktes niet tegen. Deze twee transacties zijn om meerdere redenen opmerkelijk. Buitenpost ligt in Achtkarspelen een heel eind van Oosterend (ca. 55 km) en we zien dat Selius de stukken grond verkoopt, maar er is geen indicatie waar en wanneer hij de grond koopt. Misschien is het iets dat uit erfenis komt, misschien ook komen de stukken grond van Jan Fongers de Vlas. Die naam komen we heel regelmatig tegen, vaak koopt of verkoopt hij samen met Selius.  Natuurlijk is het ook heel goed mogelijk dat de grond op een andere manier werd aangeschaft dan via de notaris.

We zien dat Selius ook verkoopt aan een weeshuis in Bolsward in de zomer van 1905. Vanaf 1902 is hij betrokken bij de Gezondheidsraad voor de zetel Franeker. In die hoedanigheid bezoekt hij de steden Franeker en Bolsward met enige regelmaat en het is waarschijnlijk dat hij hierbij het bestuur van het betreffende weeshuis heeft ontmoet.

De grond die Selius in augustus 1906 in Idzega koopt, verkoopt hij 7 maanden later voor zo’n f 400,- meer dan de koopprijs. Idzega is een gehucht in Wymbritseradiel vlakbij Oudega.

In 1907 doet hij een bijzondere koop. Hij koopt een arbeiderswoning bij een steenfabriek voor f 651,- . Het lijkt om steenfabriek D. van der Geest te gaan. Nu koopt Selius wel vaker woningen, maar meestal zijn dat boerderijen of huizen in een dorpskern. Een arbeiderswoning bij een fabriek komen we verder niet tegen. Ook is het opmerkelijk dat hij dit samen doet met twee personen uit Leeuwarden en nog drie anderen uit Huizum, Workum en Molkwerum. Voor het bedrag hoeft hij dat niet te doen, dat is voor hem gezien de andere transacties een klein bedrag.  Wellicht is er het volgende verband. Vanaf 1907 tot 1912 is hij betrokken bij de Gezondheidsraad. Misschien hebben de heren het pand gekocht om het op te knappen en zo de ongetwijfeld armlastige arbeiders en hun gezinnen bij de steenfabriek een beter onderkomen te bezorgen, misschien is het één van de huizen die ze onbewoonbaar wilden verklaren.

In 1908 koopt hij samen met anderen percelen in Oosthem, die hij een paar maanden later in twee delen verkoopt. Oosthem ligt in de buurt van IJlst een ruime 10 km van Oosterend. In september 1909 koopt hij van het Old Burger Weeshuis in Sneek een behoorlijke hoeveelheid grond bij twee afzonderlijke verkopen. De stichting daarvan bestaat heden ten dage nog. Mogelijk heeft hij contacten bij het weeshuis vanwege de Gezondheidsraad of via de politiek. In 1905 heeft hij een stukje grond aan hetzelfde weeshuis verkocht.

Afgegraven terp in Kubaard

Leuk weetje: Het Nieuwsblad van Friesland meldt op 18 februari 1911 dat Selius drie dagen eerder samen met Osinga en Wijnia 6,8 pondemaat weiland in Kubaard heeft gekocht met terp. Een eeuw later wordt er op een mooie zondag ochtend gehooid op dat weiland, waarbij de terp uiteraard afgegraven is. Daar zal Selius zeker voor gezorgd hebben.

Vanaf het najaar 1911 beginnen de handelsactiviteiten toe te nemen, de tweede helft van 1911 en 1912 wordt nog een redelijk drukke periode. In 1913 en 1914 zien we dat Selius het rustig aan begint te doen. Hij lijkt richting zijn pensioen te gaan. Nu is dat ook maar relatief voor Selius. Er is  dan weliswaar in het eerste decennium van de 20ste eeuw een wettelijke pensioenregeling getroffen  met een pensioenleeftijd van 65, maar die is voor bepaalde werknemersgroepen. Net als vandaag de dag is er geen regeling voor werkgevers en dus is de leeftijdsgrens van 65 waarschijnlijk voor hem op dat moment niet heel relevant. Hij kan het zich dan wel veroorloven om minder actief te zijn in de vastgoedhandel omdat hij welgesteld is en zijn ‘pensioeninkomen’ goed geregeld heeft met de inkomsten van het verpachten van land en huizen. Hij verveelt zich ook niet want is nog steeds maatschappelijk actief en betrokken bij de gemeentepolitiek. Ongetwijfeld via personen die hij ontmoet heeft via de maatschappelijke activiteiten (Gezondheidsraad) weet hij in het najaar van 1913 grond te verkopen aan het Algemeen Stads Armbestuur te Bolsward.
In 1913 wordt hij voor het eerst volmacht bij het waterschap de Vijf Deelen Zeedijken Binnendijks, dat neemt veel van zijn tijd in beslag.

Rechtszaak

In 1912 vinden we de volgende akte:
18 april 1912 Wommels, notaris K. Gorter
Gemeente: Hennaarderadeel
Provisionele en finale toewijzing
Betreft de verkoop van een perceel weiland te Bolsward, koopsom f 6.433,-
– Selius Jelles Timmenga te Oosterend, verkoper
– de Gemeente Bolsward, verkoper en koper

We zien dat de Gemeente Bolsward zowel koper als verkoper is.  Dit heeft alles te maken met een geschil dat Selius heeft met deze gemeente over het “lange land” dat ze gezamenlijk in bezit hebben. Selius wenst niet langer mee te werken aan de verhuur van het stuk grond omdat de gemeente nalatig is bij het toezicht houden zodat er overlast ontstaat van onder andere slootjes springende jongens. Hij wil dat beide partijen de grond verkopen omdat het perceel niet op een goede manier kan worden opgesplitst.

Voetbalvereniging Achilles

De rechtbank in Leeuwarden wordt zelfs bij het conflict ingeschakeld, er vinden spoedeisende raadsvergaderingen plaats en de krant bericht er uitgebreid over (zie het artikel). Uiteindelijk delft de gemeente het onderspit en wordt er op 18 april verkocht, ook nog twee weken eerder dan in de gemeentelijke planning. Selius heeft op geen enkel vlak een duimbreed toegegeven. geschakeld, er vinden geheime raadsvergaderingen plaats en de krant bericht er uitgebreid over (zie het artikel). Uiteindelijk delft de gemeente het onderspit en wordt er op 18 april verkocht, ook nog twee weken eerder dan in de gemeentelijke planning. Selius heeft op geen enkel vlak een duimbreed toegegeven.

Dat hij er waarschijnlijk goed aan gedaan heeft is te lezen in een artikel uit het Bolswarder Nieuwsblad.  Dat hij last had van jongens op het land was ook te verklaren door de oprichting van voetbalvereniging Achilles in 1905. Die vereniging gebruikte het land als uitwijk om er op te voetballen.

Alhoewel de activiteiten bij het stijgen van zijn leeftijd afnemen, rust hij niet op zijn lauweren. Niet onlogisch is dat hij iets meer lijkt te verkopen dan te kopen. Het laatste teken van activiteit in de onroerend goed handel komt uit de Leeuwarder Courant waar in het najaar van 1925 (Selius is dan 76 jaar oud) vermeld staat dat hij ruim zes hectare grond gekocht heeft.

In de Leeuwarder Courant valt in december van het jaar 1915 te lezen dat Selius een stuk grond te koop zet ten zuiden van Roodhuis. Het lijkt te gaan om twee stukken grond die als één kavel van een krappe 19 hectare gekocht kunnen worden en waarvan de pacht in 1916 afloopt. Uit de notariële aktes kunnen we opmaken dat hij dat land gekocht heeft in oktober 1912 en in januari 1913. Hij heeft dat dus zo’n drie en een half jaar verpacht.
Bij nader onderzoekt lijkt een maand eerder Sjoerd S. Heeg hetzelfde stuk land te koop te zetten. In ieder geval ook bij de Slachtedijk en met dezelfde pachtdatums, hoewel niet in hetzelfde jaar, maar in 1915 in plaats van 1916. In de advertentie wordt aangegeven dat Sjoerd mede-eigenaar is. Waarschijnlijk is de andere eigenaar dus Selius. Er wordt verkocht in 13 percelen, dus het kan goed zijn dat een aantal van deze percelen is verkocht, met een grootte van 37 pondemaat en de resterende percelen, met een grootte van 51 pondemaat, nogmaals te koop worden gezet, mogelijk nu alle in bezit van Selius.
De Slachte is ontstaan door een groot aantal bestaande polderdijkjes om terpen en terpdorpen op te hogen en aaneen te smeden tot een binnendijk. Vandaar het kronkelige tracé door een weids landschap. Eeuwenlang vervulde de 42 km lange Slachtedyk een belangrijke rol als (nood)waterkering, pas in 1995 werd de eeuwenoude dijk uit haar functie ontheven. Selius zal via zijn functies bij de waterschappen zeker het onderhouden deze dijk op de agenda bij de vergaderingen langs hebben zien komen. De Slachtedijk loopt van Raerd langs Oosterwierum, bozum, Roodhuis, Wommels, Achlum, Franeker naar de zeedijk bij Oosterwierum.