Dirk Barends van der Voort

Hoofdpersoon:	Dirk Barends van der Voort
Ouders:	Barend van der Voort en Hendrijntje Peeters
Geboorte:	3 september 1793, Nieuwe Wetering – Zuid-Holland
Huwelijk:	21 november 1815, Rijnsaterwoude – Zuid-Holland
Huwelijkspartner:	Marijtje Dirks Kroon
Overlijden:	1 december 1868, Nieuwe Wetering – Zuid-Holland

 

Geboorte

Dirk, die in sommige aktes Theodorus wordt genoemd, wordt geboren als het achtste kind van Barend Dircks van der Voort en Heijndrijntje Peeters. Hij wordt in Roelofarendsveen gedoopt op 4 september 1793. Hij komt één dag voor de doop ter wereld in Nieuwe Wetering en zal daar zijn hele leven blijven.
Hoewel hij het achtste kind is, heeft hij niet al zijn broertjes meegemaakt. In 1788 overlijdt een broertje Dirk, in 1791 een zusje Jannetje en in 1792 nog een broertje Dirk. In 1799, Dirk is dan 6 jaar oud, overlijdt zusje Neeltje. Zijn ouders zijn niet welvarend. Toch lijkt het er op dat zijn vader werk had en het gezin komt niet terecht in de armenzorg. Ze zullen een eenvoudig leven geleid hebben. Wel met genoeg groen en water in de buurt. Wellicht heeft Dirk nog gezwommen in de Nieuwe Wetering en misschien had het gezin wel een bootje om zich gemakkelijker te kunnen verplaatsen.

In de Nederlandse stad- en dorpbeschrijver, een boek dat verscheen tussen 1791 en 1811, beschrijft de schrijver Lieve van Ollefen ook de dorpen in Alkemade. Deze schrijver vermeldt dat er in Nieuwe Wetering 38 huizen staan, waarin 308 mensen wonen. Het waren grote gezinnen in die tijd en ook grootvaders en grootmoeders woonden in bij hun kinderen. Misschien hebben er ook nog oudooms van Dirk gewoond in het huis waar hij opgroeit. Het zal een hechte gemeenschap geweest zijn, iedereen kende elkaar. Volgens de schrijver waren de bewoners van Nieuwe Wetering katholiek en dat was het gezin van der Voort ook.

De Nieuwe Wetering Geschreven door Lieve Ollefen Geleegen in Alkemade tusschen de Lyker Polder en Googer Polder: dezelve is geen Kerkdorp, maar alleen een Buurt, dezen naam draagende, om dat de Wetering of Watering aan welke dezelve legt, en die haaren loop in de Leydsche Meer heeft laater dan de Oude Wetering aangelegd is. De grootte der Morgentaalen is reeds by de gemeene opgave gedaan. Men vind verders voor deze Buurt 38 Huisen aangetekend, nevens een getal van 308 Zielen met de Polders daar onder behoorende begrepen. Kerkelyk behoorende de Gereformeede in de Oude Wetering en de Roomsgezinden in de Ryp-Wetering. Met de Regeering behoort deze Buurt onder Alkemade. Voorts zyn de Bezigheden of middelen van bestaan, evens als die onder Oude Wetering zyn opgegeeven.

Een opmerkelijk feit in 1793. In de tijd dat er voornamelijk te paard werd gereden was links rijden voor de hand liggend. Dat had te maken met het dragen van het zwaard aan de linkerkant. Je kon dat zwaard dan na het trekken gelijk gebruiken als je tegenstander je tegemoet reed en bovendien is het gemakkelijker om het paard dan links te bestijgen wil het zwaard niet in de weg zitten. Toen er steeds meer karren en wagens op de weg kwamen werd het chaotisch. Het is gemakkelijker voor een koetsier om rechts van de weg te rijden. Om aan alle verwarring een einde te maken maakte de Conventie van Parijs in 1793 het rechts rijden verplicht. Napoleon voerde dit in waar hij kwam en dus ook in Nederland.

Huwelijk

Dirk trouwt op 21 november 1811 met de 8 maanden oudere Marijtje Kroon. Ze trouwen in Rijnsaterwoude. Er wordt een handgeschreven akte opgemaakt, die hier te zien is.

 

Kinderen

Voornamen	Geboortedatum	Geboorteplaats
Bernardus	23 augustus 1816	Alkemade, Zuid-Holland
Immerentia Theodora	13 november 1817	Alkemade, Zuid-Holland
Hendrika	28 februari 1819	Alkemade, Zuid-Holland
Maria	9 februari 1820	Alkemade, Zuid-Holland
Marijtje	4 mei 1821	Alkemade, Zuid-Holland
Dirkje	11 november 1822	Alkemade, Zuid-Holland
Neeltje	22 mei 1825	Alkemade, Zuid-Holland
Jacobus	13 december 1827	Nieuwe Wetering, Zuid-Holland
Dirk	2 januari 1834	Alkemade, Zuid-Holland

Overlijden van de kinderen

Maria, die Marijtje genoemd wordt, overlijdt als ze pas 2 maanden oud is op 11 april 1820.
Neeltje sterft als ze drie jaar oud is op 16 februari 1828.
Ook zusje Immerentia wordt niet heel oud, hoewel wel een stuk ouder dan Maria en Neeltje. Ze trouwt in 1845 met Adrianus van Braak en komt vier jaar later te overlijden. Ze wordt 31 jaar oud.
Jacobus, Jacob genoemd in de overlijdensakte, wordt slechts 39 jaar oud.
Hendrika, die Heintje genoemd wordt, wordt al wat ouder, zij sterft als ze 50 jaar oud is op 28 maart 1869.
Bernardus is bij zijn overlijden op 27 januari 1885 68 jaar oud. Hij is drie keer getrouwd geweest. In 1848 met Antje Maat die al in 1853 overlijdt. Vervolgens in 1854 met Neeltje van Vliet, die al vier jaar na het huwelijk sterft. Zijn derde vrouw heet Johanna van Leeuwen. Hij trouwt met haar in 1870. Zij lijkt Bernardus te overleven.
Marijtje wordt een jaar ouder dan Bernardus. Ze overlijdt op 6 maart 1892 in Rijnsaterwoude.
Dirkje bereikt de hoogste leeftijd, 72, ze sterft op 3 november 1895. Ze trouwt twee keer. In 1851 met Jan Soetendaal die 8 jaar na het huwelijk overlijdt. In 1860 met Matthijs Stenisse, die in 1872 overlijdt. Er zijn haar dus geen lange huwelijken gegund.

Marijtje Kroon

Marijtje is de dochter van Dirk Kroon, ook wel Theodorus genoemd en Immetje Pieterse Kors. Ze wordt geboren in 5 januari 1793 in Rijnsaterwoude. Ze woont net voor het huwelijk in huis nummer 26. Het was in die tijd gebruikelijk dat er in kleine dorpen volstaan werd met huisnummers. Pas anderhalve eeuw later, in 1952, gaat men in Rijnsaterwoude over op het gebruik van straatnamen. Helaas is het lastig om uit te vinden welk huis het was en waar het gelegen was. Gezien de lage nummering mag je verwachten dat dit in het centrum, c.q. dicht bij de kerk geweest is.

Kadastrale kaart van Rijnsaterwoude uit 1829 – het deel bij de kerk

Marijtje overlijdt op 7 april 1853 in Nieuwe Wetering. Ze is 60 jaar oud geworden.

Beroep

Er is een aantal aktes opgemaakt in Oude Wetering waarin Dirk van der Voort een rol speelt. Meestal vinden we in deze aktes ook de naam Schakenbos terug. En dat laatste is de reden om aan te nemen dat deze aktes helaas niet over onze Dirk gaan, maar over de zoon van Jacob Dircks van der Voort die een schoonzoon heeft die Arie Schakenbos heet en dat zou dan een zwager zijn van de Dirk van der Voort uit de aktes.

Bij het beroep van Dirk staat in de aktes ‘arbeider’. We weten dus niet heel veel meer. Omdat de meeste arbeid voorhanden was in de tuinbouw, zal ook Dirk waarschijnlijk in die sector werkzaam zijn geweest. Bovendien woont hij zijn hele leven in Nieuwe Wetering waar het gros van de mensen dat er woont arbeider is en werkzaam in de tuinbouw.

Overlijden

Dirk overlijdt op 1 december 1868 om half twee in de namiddag in wijk C, dat is Nieuwe Wetering. Hij is dan 75 jaar oud. Hij overlijdt in het huis waar hij woont, nummer 31.

Overlijdensakte van 2 december 1868

 

Bronnen en foto’s: Website van der Voort, Wiewaswie, Erfgoed Leiden e.o., Hier in de regio, Nationaal archief, FamilySearch

 

Schema van de Kamp van der Voort

menu (afgeschermd)