| Hoofdpersoon: | Jan Aedes |
| Ouders: | Aede Pieters en Jetske Lourens |
| Gedoopt: | 8 juni 1684, Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Huwelijk 1: | 23 december 1708, Hallum, Ferwerderadeel – Friesland |
| Huwelijkspartner 1: | Taeaetske Sapes |
| Huwelijk 2: | 22 augustus 1716, Hallum, Ferwerderadeel – Friesland |
| Huwelijkspartner 2: | Grietje Meinerts |
| Overlijden: | voor 1744, Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
Geboorte en jeugd
De ouders van Jan zijn Aede Pieters en Jetske Lourens. Hij komt voort uit het tweede huwelijk van vader Aede en ook van moeder Jetske. Hij heeft twee halfzusters uit het eerste huwelijk van zijn vader die Haentije en Trijntie heten en waarschijnlijk nog een zus of broer uit het eerste huwelijk van moeder genaamd Fopk. Van moeder Jetske kunnen we uit haar eerste huwelijk twee kinderen terugvinden, geboren in 1670 en 1671 die respectievelijk Fopke en Fopk heten. Het eerste kind zal waarschijnlijk vroeg gestorven zijn, omdat het tweede kind praktisch dezelfde naam krijgt.
Als vader Aede daadwerkelijk alleen maar twee dochters had uit het eerste huwelijk, dan is het een beetje verwonderlijk dat Jan als oudste zoon niet Pieter genoemd wordt, maar vernoemd wordt naar de vorige partner van moeder, Jan Juws. Dat hij het enige kind is uit het huwelijk van Aede en Jetske is wel aannemelijk, moeder Jetske is 42, bijna 43 als Jan ter wereld komt en dat maakt het toch extra opmerkelijk dat er voorkeur gegeven is aan het vernoemen van een overleden vorige partner ten opzicht van de vernoeming van de vader van de vader. Hoe dan ook, daarmee verdwijnt de naam Pieter uit deze stamreeks.
Huwelijken
 |
Jan trouwt twee keer, in 1708 en in 1716. In die tijd is het nog gewoonte om een aanzoek te doen door middel van een knotte. Dat is in de meest simpele vorm een doek die losjes geknoopt is. In de knoop zitten munten. Wanneer het meisje de knoop strak trekt, dan is haar antwoord positief en zijn ze verloofd. Voor de rijkere lieden is de doek te eenvoudig en voor hen worden er prachtige zilveren kistjes vervaardigd. Het kistje en de inhoud blijft eigendom van de vrouw en wordt beschouwd als een appeltje voor de dorst. Mogelijk heeft Jan dit voor één of beide huwelijken ook gedaan. Hij zal zeker niet arm geweest zijn, hij was tenslotte meester timmerman in een wat grotere plaats, eerder behoorde hij tot de gegoede burgerij in Hallum. Hij zal dan de volgende woorden uitgesproken hebben. Wotte ? sa wotte Sa heste de knotte Wost it net dwaen Den kinst my de knotte werjaen |
Eerste huwelijk met Taeatske Sapes
Jan is 24 jaar oud als hij net voor de kerst op 23 december 1708 trouwt met Taeatske Sapes. Beide jongelieden komen uit Hallum dus er wordt uiteraard daar getrouwd.
Net vier jaar daarvoor is deze kerk door zijn vader Aede Pijters en door diens dorpsgenoot Jelger Heeres gerestaureerd. Het kan bijna niet anders dat Jan, die toen 20 jaar oud was, voor zijn vader gewerkt heeft bij die restauratie.
Waarschijnlijk is Taetske een dochter van Saepe Hoites en Antie Claeses en wordt ze gedoopt op 3 januari 1675 in Menaldum.
Tweede huwelijk met Grietje Meinerts
Op 22 augustus 1716 trouwt Jan, dan 32 jaar oud, met Grietje Meinerts. Dat is zes jaar na de geboorte van dochter Jetske uit het eerste huwelijk. Dat betekent dat hij of lang gewacht heeft met hertrouwen, of en dat is waarschijnlijker, dat zijn eerste vrouw een aantal jaren na de geboorte van hun dochter overleden is. Jan had immers een goed inkomen en aanzien als meester timmerman en hij was nog jong, dus dan stonden ongetwijfeld de vrouwen (of in ieder geval de ouders van de huwbare vrouwen) voor hem in de rij. Hij kiest voor de tien jaar jongere Grietje.
Grietje Meynders
Grietje wordt gedoopt op 2 september 1694 in Hallum. Ze is de dochter van Meynert Liumes en Hiltie Scheltes. Vader Meynert is glazenmaker. Hij maakt geen drinkglazen, maar raamglas. Op 2 augustus 1677 doet Aaltje Lieuwes belijdenis in Hallum. Er staat bij geschreven dat zij de zuster is van Meinart de glazenmaker. Ze komt in van Leeuwarden. Dat is interessant want haar patroniem is Lieuwes. Mogelijk komt dus ook Meynert uit Leeuwarden en is zijn patroniem eigenlijk Lieuwes, of wordt dat soms uitgewisseld. In ieder geval zien we een registratie in het lidmatenboek van de hervormde gemeente Hallum van 5 mei 1670 van de belijdenis van Meynert. Hij zal dus in ieder geval voor 1650 geboren zijn.
Kinderen
Eerste huwelijk met Taeaetske
| Voornamen | Doopdatum | Doopplaats |
| Jetske | 23 maart 1710 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
Tweede huwelijk met Grietje
| Taeaetske | 2 mei 1717 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Meinert | 13 oktober 1719 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Aede | 1 januari 1722 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Hiltjen | 26 maart 1724 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Aede | 6 oktober 1726 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Aede | 18 september 1729 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
| Ljumme | 3 augustus 1732 | Hallum, Ferwerderadeel, Friesland |
Vernoeming:
Oudste dochter Jetske wordt vernoemd naar de moeder van Jan.
Taeaetske naar de overleden partner van Jan. Dat was gebruikelijk.
Meinert wordt opmerkelijk genoeg niet naar de vader van Jan vernoemd, maar naar de vader van Grietje. Dat kan als reden hebben dat de vader van Grietje welgestelder was dan de vader van Jan of dat hij kort voor de geboorte van zijn naamdrager overleed.
De vader van Aede wordt wel ruimschoots vernoemd. Aede uit 1722 is een hoofdpersoon in deze stamreeks, de Aede van 1726 overlijdt waarschijnlijk jong, de derde Aede blijft ook leven.
Twee keer Aede dus in hetzelfde gezin. Wat daarvan de reden is, kunnen we alleen maar raden. Bij katholieke gezinnen was twee keer dezelfde naam toekennen nog wel gebruikelijk, bij hervormden zien we dat een stuk minder. Misschien dat vader Aede Pieters net overleden was?
Dochter Hiltjen wordt vernoemd naar de moeder van Grietje en jongste dochter Ljumme naar de grootvader van Grietje van vaderskant.
Inschrijving als lidmaat
Jan wordt een aantal maal als ingeschreven lidmaat van de Hervormde Gemeente Hallum genoemd. Op 6 februari 1710 doet hij belijdenis samen met zijn echtgenote Teetske (haar naam wordt in het register zo gespeld). Hij wordt dan al aangeduid als timmerman.
In 1717 wordt hij vermeld en nu met Grietje. Idem in 1734. We weten nu dat beiden in ieder geval overleden zijn na 1734. Jan is dus tenminste 50 jaar oud geworden. Bij de volkstelling van 1744 zien we zijn naam niet terug. Hij moet dus voor die tijd overleden zijn. Hij is dus tussen de 50 en 60 jaar oud geworden. We zien Grietje ook niet terug bij de volkstelling, maar dat hoeft nog niet te betekenen dat ze voor die tijd overleden is. Als weduwe zal ze mogelijk bij één van haar kinderen gewoond hebben en dan bij dat huishouden meegeteld zijn.
Beroep
Bij het eerste huwelijk wordt Jan nog aangeduid als timmerman. Bij de geboorte van Jetske in 1710 is hij meester timmerman.
Als we kijken naar de aktes uit Hallum in de periode van 1690 tot 1750 dan krijgen we een idee van de andere timmerlui die er zoal in Hallum werkten. Dan was in de eerste jaren Hoite Sapes (timmerman), tegelijkertijd met Jan is er Frans Sjoerds (meester timmerman) en Jan Jakobs (timmerman). Als Jan al iets ouder is vinden we Pytter Broers en Klaas Hijlkes (beiden meester timmerman).
In hoeverre dit concurrenten waren, of dat hij met ze samengewerkt heeft, is moeilijk te zeggen. Het is wel waarschijnlijk dat hij opdrachten van de kerkraad gekregen heeft omdat zijn vader die ook kreeg.
Johannes de Vries
Johannes de Vries lijkt in dit stuk niets te zoeken te hebben. Hij trouwt met één van de nazaten van Jan en Grietje, Kornilleske Postma, maar dat is pas in de twintigste eeuw. Nu blijkt dat ook Johannes de Vries een nazaat is van Jan en Grietje.
Hij stamt af van het tweede kind van dit paar, Meinert. Meinert trouwt in 1745 met Minke Sygers. Het oudste kind Maaike (die dan dus Maaike Meinerts heet) komt ter wereld in 1748. In 1779 trouwt zij met Lieuwe Fokkes Fokkema. Het tweede kind van dit paar, Meindert wordt in 1783 geboren. Hij trouwt met Sijke Reinders Elzinga in 1807, ze krijgen een flink aantal kinderen waaronder Maaike. Zij trouwt Hendrik Johannes de Vries in 1836. Hun oudste zoon Johannes wordt in 1841 geboren en trouwt in 1868 met Baukje Martens Cuperus. Johannes en Baukje noemen de in 1870 geboren zoon Hendrik. Hendrik trouwt in 1895 met Pleuntje Syes Wiersma. Dit paar krijgt drie kinderen, de jongste is een zoon en is de Johannes de Vries die in het huwelijk treedt met Kornilleske Postma.
| Bronnen en foto’s: Alle Friezen, Tresoar, Wikipedia, erfskipterpdoarpen.nl, marrumonline.nl, Marrum door de eeuwen heen geschreven door Henk Hoekstra, |
| Terug naar het schema |